Jak wygrać wojnę? Dwie teorie

                Panie i panowie, jakiś czas temu rozmawialiśmy sobie o wojnie, prawda? Dzisiaj z tego powodu chciałbym przytoczyć wam dwie ważne postacie w światowej wojskowości: Chiński generał Sun Tzu oraz Niemiec (pruski generał) Carl von Clausewitz. Nie, nie, nie. Nie będę ich porównywał i mówił o ich życiach. Uwierzcie mi, jest to temat niesamowity i polecam „Sztukę Wojny” Sun Tzu (link po angielsku bo w polskiej wersji językowej to właściwie nie wiadomo o co chodzi...) i „O Wojnie” Clausewitza, niemniej jednak skupię się tylko na dwóch aspektach – Co jest wyznacznikiem zwycięstwa nad wrogiem? Jakie są zasady strategiczne?

                Sun Tzu mawiał: „Szczytem umiejętności jest pokonanie przeciwnika bez walki” oraz pokazywał sześć zasad: rozpoznanie, fortel, zaskoczenie, manewr, działania pośrednie, presja psychologiczna. Wyznawał taktykę, że „wojsko najpierw zwycięża a potem maszeruje do walki.” Clausewitz (który był wybitnym teoretykiem, ale 90% swoich bitew przegrał w fatalny sposób) twierdził odwrotnie: "Można sobie wyobrazić umiejętną metodę rozbrojenia i pokonania przeciwnika bez wielkiego rozlewu krwi, co jest proponowane przez „Sztukę Wojny”." Następnie nieco później pisze, że bardzo ładnie brzmi to na papierze, lecz wojna jest nieprzewidywalna i jeden błąd doprowadza do rzezi na polu bitwy, dlatego też powinno się od początku dążyć do zmiecenia wroga z powierzchni Ziemi. Dodatkowo przedstawił nieco inne zasady strategiczne: zmasowanie, cel, ekonomia sił, prostota, zaskoczenie, jedność dowodzenia, ubezpieczenie, ofensywa, manewr.

                Panowie zgadzają się, co do zaskoczenia, ale wszystko inne już się zmienia (jeszcze manewr się zgadza, ale chodzi o coś innego). Po części wpływa na to fakt, że za Clausewitza walczyły dużo większe rzesze wojska. Z tego powodu trzeba było zmienić założenia i wprowadzić chociażby prostotę. Dlaczego? A jak sobie wyobrażacie uzbrojenie 480 tysięcy Francuzów w różne karabiny podczas ofensywy w Rosji? Albo jak sobie wyobrażacie budowanie różnych dział? Trzeba było wprowadzić odgórne założenia, że działa 6 funtowe mają mieć taki kaliber a 12 funtowe taki kaliber. Dzięki temu kula do jednego 12 funtowego działa pasowała do każdego 12 funtowego działa i można było zwiększyć produkcję. Zmasowanie? Ofensywa? Manewr? Jeśli chcemy zrobić z przeciwnika krwawą miazgę po drugiej stronie łąki to musimy sprawić by nas trafiał jak najrzadziej, a przy tym musimy mieć wystarczająco dużo sił by go zmieszać z błotem. Jedność dowodzenia? Jak kapitan padnie to porucznik przejmuje dowodzenie i atak może być kontynuowany. A ten „wielki rozlew krwi”? Sprawa też jest stosunkowo prosta – państwo upadnie tylko wtedy, gdy nie będzie miało żołnierzy do walki z wrogiem i nie będzie miało kogo powołać pod broń. Nie możemy rozpędzać wroga i nie wyrządzać mu poważnych strat! Za tydzień dowódcy zbiorą towarzystwo z powrotem i uderzą ponownie. Należy uderzyć, zniszczyć i pójść dalej nie oglądając się za siebie. Jeśli będziemy mieli szczęście, po zniszczeniu wystarczającej ilości wrogich jednostek nasz wróg się po prostu podda będąc przerażony swoimi stratami. Przynajmniej zgodnie z Clausewitzem.

                Sun Tzu to trochę starsza szkoła jazdy i jest to wszystko trochę bardziej idealistyczne. Co to znaczy? To znaczy, że samą swoją obecnością możemy zmusić wroga do uległości. Wystarczy, że staniemy na odpowiednich pozycjach, pokażemy że jesteśmy wspaniali i potężni, a wróg zaciśnie zęby i się podda. Ewentualnie należy uderzyć i brać wrogich żołnierzy do niewoli… Albo raczej spowodować by sami się nam poddali. Spójrzmy na jego zasady. Musimy poruszać się szybko by zdezorganizować wroga – dziś jesteśmy tu, jutro tam a pojutrze pod stolicą. Wróg nie ma pojęcia gdzie zorganizować opór. Fortel? Jeśli wróg stawia opór to upozorujmy naszą obecność w innej części kraju i odciągnijmy ich od nas. Manewr i presja psychologiczna się niejako pokrywają – żołnierze wroga nie mając pojęcia czy jesteśmy za nimi czy przed nimi mają mniejsze chęci do walki. Są po prostu przerażeni naszą szybkością…

                To teraz słowo zakończenia – obaj panowie wnieśli swoje doświadczenia do rozwoju wojskowości i obaj są niesamowicie cenieni. Jednak nie są oni jednakowi. Sun Tzu pragnie zniszczyć wolę przeciwnika i sprawić, że będzie uciekać w popłochu. Clausewitz chce się po prostu przemaszerować po wrogu i sprawić, że nie będzie mógł się podnieść z ziemi. Kto jest lepszy? Nie wiem. Ja uważam Carla von Clausewitza za teoretyka bardziej dostosowanego do dzisiejszego pola bitwy ale jeśli chcecie się nad tym zastanowić sami, przeczytajcie KSIĄŻKĘ (choć chyba faworyzuje ona Sun Tzu…).

Pozdrawiam :)